گواهی پایان کار ساختمان سندی است که پس از اتمام عملیات ساخت و ساز توسط شهرداری صادر می‌شود و نشان‌دهنده تطابق کامل پروژه با مقررات و استانداردهای شهری است. این گواهی تایید می‌کند که ساختمان بدون تخلف و بر اساس پروانه ساخت تکمیل شده و آماده بهره‌برداری است. اخذ این گواهی برای انجام امور مهمی همچون انتقال سند رسمی، فروش و بهره‌برداری ضروری است و نشان‌دهنده رعایت اصول ایمنی و کیفیت در ساخت می‌باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تمام مواردی که باید در مورد گواهی پایان کار بدانید آشنا کنیم.
گواهی پایان کار ساختمان چیست؟
گواهی پایان کار ساختمان مدرکی است که پس از اتمام مراحل ساخت و ساز و بازرسی‌های لازم، توسط شهرداری صادر می‌شود و نشان‌دهنده تکمیل و تطابق پروژه با استانداردهای شهری و قانونی است. این گواهی تأیید می‌کند که تمامی مراحل ساخت طبق پروانه صادر شده و بدون تخلف انجام شده‌اند. داشتن گواهی پایان کار برای بهره‌برداری رسمی از ساختمان، فروش و انتقال سند ملک ضروری است و به نوعی تضمین‌کننده ایمنی، استحکام و رعایت اصول شهری در ساخت و ساز می‌باشد.
چرا اخذ گواهی پایان کار مهم است؟
اخذ گواهی پایان کار ساختمان اهمیت بسیاری دارد، زیرا این مدرک تأیید می‌کند که ساختمان بر اساس پروانه و ضوابط قانونی ساخته شده و هیچ تخلفی در مراحل ساخت و ساز رخ نداده است. بدون این گواهی، مالک نمی‌تواند به صورت رسمی از ملک استفاده کرده یا آن را بفروشد و در مواردی مانند اخذ سند رسمی یا انجام معاملات ملکی با مشکلات حقوقی مواجه خواهد شد. همچنین، گواهی پایان کار نشان‌دهنده رعایت استانداردهای ایمنی و کیفیت است، که این امر برای جلب اعتماد خریداران و اطمینان از دوام و سلامت سازه ضروری است.
مدارک لازم برای اخذ گواهی پایان کار ساختمان
پس از پایان مراحل ساخت و ساز، مالک باید با در دست داشتن مدارک لازم به شهرداری مراجعه کند و درخواست صدور گواهی پایان کار ساختمان را ارائه دهد.
مدارک مورد نیاز برای این موضوع عبارتند از:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- اصل و کپی سند مالکیت
- در صورتی که مالک اصلی فوت کرده باشد، اصل و کپی انحصار وراثت و کپی شناسنامه ورثه
- اصل و کپی فیش عوارض نوسازی سالیانه
- اصل و کپی فیش آب، برق، گاز، تلفن
- ارائه کارت سازه، کلیه گزارشات مرحله ای و برگه اتمام عملیات ساختمانی؛ همچنین در ساختمان های نوساز، ارائه تأییدیه استاندارد برای آسانسور
- اصل و کپی پروانه ساختمان
- نقشه معماری ملک دارایی مهر شهرداری منطقه به همراه CD
مراحل دریافت گواهی پایان کار ساختمان
۱. تشکیل پرونده
برای شروع مراحل اخذ گواهی پایان کار، مالک ابتدا باید فرم درخواست پایان کار را تهیه کرده و آن را به همراه ناظر تکمیل کند. در صورتی که پروژه مربوط به نوسازی ساختمان باشد، باید عوارض نوسازی پرداخت شده و رسید آن ضمیمه پرونده شود. دیگر مدارکی که برای تشکیل پرونده مورد نیاز هستند، شامل سند مالکیت رسمی، نامه درخواست خطاب به شهردار برای دریافت دستور، فرم ثبت شماره و تاریخ در دبیرخانه و همچنین تعیین زمان جهت بازدید کارشناس دفتر فنی می‌باشند.
در ادامه، کارشناسان دفتر فنی و شهرداری باید از ساختمان تکمیل شده بازدید کنند تا مراحل اجرایی و کیفیت ساخت به دقت بررسی شده و با ضوابط تعیین شده مطابقت داده شود. گزارش این بازدیدها به همراه تاییدیه کارشناسان برای تکمیل پرونده الزامی است. همچنین در صورت لزوم، تاییدیه‌های اضافی از دیگر سازمان‌های مرتبط نیز ممکن است درخواست شود. پس از تکمیل این مرحله و تایید گزارش بازدیدها، پرونده به مرحله بعدی برای محاسبات و صدور گواهی پایان کار منتقل می‌شود.
- کارشناس دفتر فنی شهرداری مربوطه از محل ساختمان بازدید کند.
- کارشناس شهرداری مربوطه از محل بازدید کرده و گزارش وضع موجود را تنظیم کند.
- فرم گزارش روند اجرای عملیات ساختمان توسط ناظر تکمیل شده و در اختیار مالک قرار گرفته باشد.
- مالک در هنگام مراجعه مدارک شناسایی را در اختیار داشته باشد.
بیشتر بخوانید: ۰ تا ۱۰۰ طراحی و بازسازی خانه کلنگی
۲. تعیین تخلف
پس از آنکه مالک تمامی مدارک مورد نیاز را تحویل داد، مرحله بعدی شامل بررسی کارشناسی می‌شود. کارشناس با بررسی مدارک و وضعیت ساختمان، نظر خود را اعلام می‌کند. اگر ساختمان بدون تخلف باشد، ادامه مراحل چندان زمان‌بر نخواهد بود و پرونده به بخش محاسبات منتقل می‌شود. در این بخش، عوارض محاسبه شده و مدارکی نظیر رسید پرداخت عوارض و گزارش ناظر در مرحله پایانی صادر می‌شود. در نهایت، پیش‌نویس پایان کار و رسید تایید بازرسی آماده شده و در برگه اتمام ساختمان درج می‌گردد.
در صورتی که در ساختمان تخلفی مشاهده شود، پرونده به کمیسیون داخلی ارجاع داده شده و در کمیسیون ماده ۱۰۰ بررسی می‌شود. مالک موظف است ظرف ده روز توضیحات خود را ارائه دهد تا تصمیم‌گیری صورت گیرد. پس از رسیدگی، تاییدیه‌هایی از سوی رئیس بازرسی، معاون شهرسازی و شهرداری صادر شده و به دبیرخانه تحویل می‌گردد. اگر کمیسیون رأی به جریمه دهد، مالک موظف به پرداخت آن است و پس از تسویه، پرونده برای تمدید پروانه یا صدور گواهی پایان کار در مسیر نهایی قرار می‌گیرد.
در صورت عدم پرداخت جریمه، پرونده به کمیسیون تجدید نظر ماده ۱۰۰ ارجاع شده که ممکن است حکم تخریب صادر کند. پس از ابلاغ حکم تخریب، مالک تا دو ماه فرصت دارد تا آن را اجرا کند؛ در غیر این صورت، شهرداری به هزینه مالک تخریب را انجام می‌دهد. همچنین، اگر ساختمان دارای اضافه ارتفاع یا توسعه فراتر از حد مجاز باشد، مالک باید رضایت کتبی همسایگان را دریافت کند. هر گونه افزایش بنا نیز نیازمند بررسی و تعیین جریمه توسط کمیسیون ماده ۱۰۰ است که می‌تواند مستقیماً بر روند صدور پایان کار تاثیرگذار باشد.
۳. پایان کار ساختمان
در این مرحله، مالک باید ابتدا مدارکی همچون اصل و کپی سند مالکیت، اصل و کپی شناسنامه، رسید پرداخت عوارض نوسازی و کپی گواهی پایان کار قبلی ملک را جمع‌آوری کرده و با این مدارک به شهرداری مراجعه کند تا فرآیند تشکیل پرونده جدید آغاز شود. پس از تحویل این مدارک و طی مراحل اولیه، واحد تشکیل پرونده در شهرداری مسئولیت آماده‌سازی پیش‌نویس گواهی پایان کار را بر عهده می‌گیرد. در ادامه، گواهی نهایی پایان کار در بخش پروانه ساختمان تکمیل می‌شود.
برای تکمیل این گواهی، نیاز است که امضاهای نهایی از مسئولان مرتبط اخذ شود. این امضاها شامل معاون شهرسازی، شهردار (معاون مالی و اداری)، کارشناس محاسب و همچنین مسئول پیش‌نویس گیرنده می‌باشند. پس از تایید این مقامات، پرونده به دبیرخانه شهرداری منتقل می‌شود. در دبیرخانه، گواهی پایان کار به مهر، شماره و تاریخ رسمی شهرداری منطقه ممهور می‌شود تا به عنوان مدرک معتبر پایان کار ساختمان مورد استفاده قرار گیرد.
با انجام تمامی این مراحل، می‌توان گفت که صدور گواهی پایان کار به اتمام رسیده است و پس از گذشت مدت کوتاهی، مالک گواهی نهایی را دریافت خواهد کرد. این گواهی نشان‌دهنده تکمیل موفقیت‌آمیز ساختمان و رعایت تمامی اصول قانونی و مهندسی است و به مالک امکان می‌دهد تا بدون مانع قانونی از ملک استفاده کرده و یا آن را به فروش برساند.
مراحل دریافت گواهی پایان کار ساختمان های قدیمی
اگر بخواهید سند یک ساختمان قدیمی یا ملک کلنگی را به شخص دیگری انتقال دهید، لازم است پایان کار جدیدی برای آن اخذ کنید. ساختمان‌های کلنگی با عمر بیش از ۲۹ سال باید حتماً گواهی پایان کار به‌روز داشته باشند تا بتوان مراحل قانونی انتقال سند را طی کرد. دریافت این گواهی به نوع ساختمان بستگی دارد و سه حالت مختلف برای ساختمان‌های قدیمی وجود دارد:
- در حالت اول، ممکن است ساختمان دارای پایان کار قدیمی باشد و نیاز به تمدید گواهی پایان کار داشته باشد. این ساختمان‌ها معمولاً فقط نیاز به ارائه مدارک قبلی و تأیید مجدد آن‌ها دارند.
- در حالت دوم، ممکن است ساختمان قدیمی در طول زمان تغییراتی مانند اضافه شدن طبقه یا بازسازی‌هایی داشته باشد. در این موارد، شهرداری به بررسی این تغییرات پرداخته و جریمه یا شرایط جدیدی را اعمال می‌کند.
- در حالت سوم، برخی ساختمان‌ها بدون هیچ پایان کار یا حتی سند ساخته شده‌اند. در این صورت، دریافت گواهی پایان کار نیاز به طی مراحل پیچیده‌تری دارد و ممکن است فرآیند صدور گواهی با دشواری بیشتری همراه باشد.
دریافت گواهی پایان کار ساختمان اینترنتی
سازنده ساختمان موظف است پس از تکمیل پروژه و پایان عملیات ساخت و ساز، برای اخذ گواهی پایان کار اقدام کند. در صورت عدم دریافت این گواهی، امکان صدور سند رسمی و همچنین نقل و انتقال قانونی ملک با مشکل مواجه خواهد شد. برای دریافت گواهی پایان کار، سازنده باید مراحل مختلفی را طی کند که نخستین گام، ورود به سامانه “تهران من” به آدرس my.tehran.ir است.
پس از ورود به صفحه اصلی سامانه، در صورتی که قبلاً در سامانه ثبت نام کرده‌اید، گزینه “ورود” را انتخاب کنید. اما اگر برای نخستین بار وارد سامانه می‌شوید، باید از گزینه “ثبت نام” استفاده کرده و اطلاعات اولیه خود را وارد نمایید. این مرحله به شما اجازه می‌دهد تا با دسترسی به سامانه، فرآیند ثبت درخواست گواهی پایان کار را آغاز کنید و مدارک مورد نیاز را به صورت الکترونیکی ارسال کنید.
در این مرحله، لازم است نوع کاربری خود را مشخص کنید؛ به این معنی که باید تعیین کنید آیا به عنوان شخص حقیقی، شخص حقوقی یا یکی از اتباع خارجی اقدام به ثبت درخواست می‌کنید. پس از انتخاب گزینه مربوطه، سیستم اطلاعات اولیه‌ای از شما درخواست می‌کند که باید به دقت وارد شوند. پس از تکمیل اطلاعات خواسته شده، گزینه‌ای برای دریافت کد تایید فعال می‌شود. با کلیک بر روی این گزینه، کد تایید به شماره تماس یا ایمیل ثبت شده شما ارسال خواهد شد. این کد تاییدیه‌ای است که امکان دسترسی به ادامه مراحل درخواست گواهی پایان کار را فراهم می‌سازد و اعتبار اطلاعات وارد شده را تایید می‌کند.
در مرحله بعد، کد احراز هویتی که به شماره تلفن همراه شما ارسال شده است را در کادر مربوطه وارد کنید تا دسترسی شما به سامانه فعال شود. پس از انجام این مرحله، ثبت‌نام شما در سامانه “تهران من” تکمیل می‌گردد. در گام بعد، نیاز است که به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کرده و تعهدنامه‌ای را برای حفظ و صیانت از نام کاربری خود به صورت حضوری تکمیل و امضا کنید. این اقدام تضمین می‌کند که اطلاعات کاربری شما محفوظ بوده و از سوءاستفاده جلوگیری شود.
پس از تأیید تعهدنامه توسط دفاتر خدمات الکترونیک شهر، باید وارد سامانه “زیرساخت‌ها و توسعه شهری” شوید. برای دسترسی به این سامانه، نشانی urban.tehran.ir را در مرورگر خود وارد کنید و سپس نام کاربری و رمز عبوری که در سامانه “تهران من” دریافت کرده‌اید را برای ورود به سامانه وارد نمایید.
در این مرحله، متقاضیان می‌توانند درخواست گواهی پایان کار ساختمان خود را به صورت الکترونیکی ثبت کنند و پس از بررسی و تایید نهایی، امکان دریافت و چاپ این گواهی برایشان فراهم می‌شود. این فرآیند به شما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به مراجعات مکرر به شهرداری، گواهی پایان کار ساختمان را از طریق سامانه دریافت نمایید.
پروانه ساختمان سندی است که تایید و مجوز رسمی شهرداری را برای آغاز عملیات ساخت و ساز یک ملک به سازنده اعطا می‌کند. این مدرک نشان می‌دهد که تمامی بررسی‌ها انجام شده و پروژه با رعایت قوانین و استانداردهای محلی قابل اجرا است. برای دریافت پروانه، سازنده باید مدارک و مستندات مورد نیاز را به شهرداری ارائه دهد؛ شهرداری به‌عنوان مرجع معتبر و دارای صلاحیت، مدارک را بررسی کرده و در صورت تایید، پروانه ساختمان را صادر می‌کند. این پروانه از شروع تا پایان مراحل ساخت به عنوان یک تاییدیه قانونی همراه پروژه خواهد بود. جهت اطلاعات بیشتر درباره شرایط و مراحل اخذ پروانه ساختمانی، می‌توانید به مقاله جامع زیر مراجعه کنید.
هزینه اخذ گواهی پایان کار ساختمان
در بخش‌های قبلی، توضیحاتی درباره گواهی پایان کار ساختمان و مدارک مورد نیاز برای دریافت آن ارائه شد. اما لازم به یادآوری است که علاوه بر مدارک، اخذ گواهی پایان کار مستلزم پرداخت هزینه‌هایی است که همانند دیگر امور اداری، بخشی ضروری از فرآیند صدور اسناد رسمی به شمار می‌آید.
هزینه‌های مرتبط با دریافت گواهی پایان کار شامل موارد مختلفی می‌شود؛ از جمله هزینه صدور گواهی عدم خلافی و پرداخت جریمه در صورت وجود تخلفات، حق الزحمه کارشناس بازدیدکننده که موارد مورد نیاز را تایید می‌کند، و عوارض مربوط به ساختمان. در صورتی که ساختمان قدیمی باشد، ممکن است هزینه‌های نوسازی نیز اعمال گردد. همچنین، پرداخت قبوض آب، برق، گاز، و تلفن به همراه ارائه فیش‌های پرداختی نیز بخشی از این فرآیند است و باید به طور کامل انجام شود.
پس از تکمیل تمامی مراحل و ارائه مدارک لازم به شهرداری و دریافت گواهی پایان کار، اگر سازنده قصد فروش ملک را داشته باشد، باید هزینه‌هایی را نیز برای نقل و انتقال سند ملک در نظر بگیرد. جهت کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد نحوه و هزینه‌های انتقال ملک، می‌توانید به مقاله مرتبط مراجعه نمایید.
مهلت گواهی پایان کار چقدر است؟
بر اساس ماده ۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال ۱۳۷۴، مهلت تعیین شده برای اخذ گواهی پایان کار ساختمان‌ها، دو سال از زمان صدور پروانه ساختمانی است. این بدان معناست که مالک یا سازنده باید ظرف این دو سال، تمامی مراحل ساخت و ساز را به اتمام برساند و سپس برای دریافت گواهی پایان کار اقدام کند. در غیر این صورت، ممکن است با محدودیت‌ها و مشکلات قانونی مواجه شود که می‌تواند منجر به تاخیر در بهره‌برداری و استفاده رسمی از ملک گردد. این قانون به منظور تسریع در انجام پروژه‌ها و نیز اطمینان از تکمیل به‌موقع ساختمان‌ها وضع شده و هدف آن ایجاد نظم در پروژه‌های ساختمانی و کاهش پروژه‌های نیمه‌کاره در سطح شهر است.
مدت اعتبار گواهی پایان کار ساختمان چقدر است؟
در گذشته، اعتبار گواهی پایان کار ساختمان‌ها با محدودیت زمانی مشخصی همراه بود و سازندگان به دلیل حساسیت این موضوع، ملزم به پیگیری‌های مداوم بودند تا گواهی اعتبار خود را از دست ندهد. اما با توجه به تغییرات قانونی و بر اساس تبصره ۸ لایحه اصلاحی ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، جهت کاهش مراجعات غیرضروری و تسهیل فرآیند اداری، از تاریخ صدور بخشنامه، گواهی پایان کار برای ساختمان‌هایی که پیش از سال ۱۳۴۹ ساخته شده‌اند، بدون محدودیت زمانی در نظر گرفته شد.
بعد از این تاریخ، اعتبار گواهی پایان کار به یک سال افزایش یافت، اما از سال ۱۳۸۱ به بعد، مدت اعتبار این گواهی به صورت نامحدود تغییر کرد. به این ترتیب، تنها در صورتی گواهی پایان کار بی‌اعتبار می‌شود که گزارشی از سوی شهرداری یا شکایتی از طرف مردم مبنی بر تخلفی در ساخت و ساز ارائه گردد. این اصلاحات نه‌تنها مراجعات بی‌مورد را کاهش داده، بلکه سازندگان و مالکان را از نگرانی در خصوص تمدید مداوم گواهی پایان کار آزاد ساخته است.
تفاوت گواهی عدم خلاف و پایان کار چیست؟
برای درک بهتر تفاوت بین گواهی عدم خلاف و گواهی پایان کار، باید به تفاوت زمانی و ماهیتی این دو مدرک توجه کنیم. گواهی عدم خلاف ساختمان در شرایطی صادر می‌شود که عملیات اجرایی هنوز کامل نشده است، اما مالک می‌خواهد نشان دهد که تا این مرحله، ساخت و ساز مطابق با ضوابط و مقررات شهرداری پیش رفته و هیچ‌گونه تخلفی ثبت نشده است. این گواهی معمولاً در میان فرآیند ساخت و برای ارائه به مراجع قانونی یا انجام معاملات مورد نیاز درخواست می‌شود تا اطمینان حاصل شود که پروژه تا زمان صدور این گواهی بدون مشکل پیش رفته است.
در مقابل، گواهی پایان کار پس از اتمام کامل ساختمان صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که پروژه نه‌تنها به پایان رسیده، بلکه تمامی مراحل ساخت و ساز بر اساس قوانین و بدون تخلف انجام شده است. این گواهی به مالک اجازه می‌دهد که از ساختمان به‌صورت قانونی بهره‌برداری کرده یا در صورت نیاز آن را به فروش برساند. تفاوت کلیدی این دو گواهی در مرحله صدور و هدف اصلی آن‌هاست: گواهی عدم خلاف برای اطمینان از عدم تخلف در حین ساخت و گواهی پایان کار برای تایید تکمیل و انطباق کلی ساختمان با مقررات است.
گواهی ساختمان همان پایان کار است؟
بله، گواهی ساختمان همان گواهی پایان کار است. این مدرک رسمی پس از تکمیل تمامی مراحل ساخت و ساز و تایید انطباق پروژه با قوانین و مقررات توسط شهرداری صادر می‌شود. گواهی پایان کار یا گواهی ساختمان نشان می‌دهد که ملک آماده بهره‌برداری قانونی است و تمام مراحل ساخت مطابق با استانداردهای ایمنی و شهری طی شده‌اند. داشتن این گواهی برای هرگونه انتقال مالکیت، صدور سند و استفاده قانونی از ملک ضروری است.
